Máy bay phanh như thế nào – How do airplane stop?

Một chiếc máy bay có khối lượng lên đến vài trăm tấn. Cụ thể: chiếc A380 nặng khoảng 550 tấn; chiếc B787 nặng khoảng 250 tấn. Câu hỏi đặt ra: khi hạ cánh, máy bay nặng như thế sẽ được phanh lại bằng cách nào?

Hệ thống phanh của máy bay gồm:

  • Hệ thống phanh (Disc Brake) trên các bánh của càng máy bay;
  • Hệ thống thổi ngược (Thrust Reverser) trên động cơ máy bay;
  • Hệ thống phanh khí động (Air brakes, Aerodynamics Brakes) bao gồm các tấm cản trên lưng cánh máy bay.
  • Một số máy bay sử dụng dù

Hệ thống phanh đĩa (Disc Brake) trên các bánh của càng máy bay: được vận hành bởi hệ thống thủy lực hoặc thủy khí. Vật liệu sử dụng để chế tạo phanh máy bay chịu được nhiệt độ rất cao như thép đặc biệt, các bon, vật liệu gốm … Hệ thống càng của máy bay có số lượng bánh tùy theo trọng lượng máy bay và không phải bánh nào cũng gắn phanh. Đối với máy bay A380, càng mũi có 2 bánh, không có bánh nào có phanh; càng thân có 12 bánh, 8 bánh có phanh; càng cánh có 8 bánh, cả 8 bánh đều có phanh. Như vậy, trên máy bay A380, 16 trên tổng số 22 bánh có gắn phanh.

Mặt cắt hệ thống phanh máy bay MD-11

Hệ thống càng chính của máy bay A380

Hệ thống thổi ngược (Thrust reversers) trên động cơ máy bay: Khi máy bay hạ cánh xuống đường băng, ta thấy phía sau động cơ  mở và có luồng khí rất mạnh phụt ra. Đây là hệ thống thổi ngược (thrust reverser) của động cơ góp phần vào quá trình phanh máy bay khi hạ cánh. Động cơ phản lực hai luồng: chỉ có một luồng khí đi qua buồng đốt hòa trộn và đốt cháy cùng nhiên liệu. Luồng thứ hai không đi qua buồng đốt, khi luồng này bị chặn và thổi ngược lại, Lực đẩy của động cơ đảo chiều, giúp phanh máy bay.

Hệ thống thổi ngược khi hoạt động

Hệ thống phanh khí động (Air brakes, aerodynamic brakes): bao gồm các tấm cản lưng (spoiler) trên cánh máy bay. Khi máy bay hạ cánh, các tấm cản lưng trên cánh sẽ bật ra, qua đó tạo lực cản rất lớn ngược với chiều chuyển động của máy bay. Ví dụ, trên hai cánh máy bay A380 có tổng cộng 16 tấm cản lưng.

Tấm cản lưng khi mở

Một số phương tiện bay sử dụng phanh bằng dù như: máy bay B52 của Mỹ; các máy bay Tu-134, Tu-144 của Nga; hay tàu con thoi Space Shuttle.

(bkaero.vn)

Trả lời